De gastvrijheid der sikhs.
Door: Jan Vandekerckhove
Blijf op de hoogte en volg Jan
15 Januari 2016 | India, Delhi
Amai, Wat hadden we slecht geslapen. om 12 uur in de avond werd de hele mannengroep standaard wakker. Dat waren Christiaan, Jan S. En ik. Rik mocht een nachtje slapen in een kamer met de professor. Misschien hadden zij een betere nachtrust gehad.
Uiteindelijk zag iedereen er wat moe uit toen we met de hele groep weer samen waren aan de ontbijttafel rond 9 in de ochtend.
Toch was het bijzonder. Eindelijk uit Europa zijn. Wat meteen opviel waren de gezangen van de Sikhs die kwamen vanuit de tempel.
In de Gurudwara Bangla Sahib van Delhi was het nooit rustig. Overal liepen families de tempel in en uit.
Wij hadden die nacht in het klooster naast de tempel geslapen. Het zou onze slaapplek voor een paar dagen worden.
Wij mochten de eetruimte niet zomaar betreden. Daarvoor moesten dus onze schoenen uit en moesten we ook een bandana dragen (of iets dat daar op lijkt).
De marmeren vloer van het tempelcomplex was ongelofelijk koud dus was het snelle wandeltocht naar de eetzaal. Daar kregen we een korte briefing van de professor en mochten we eindelijk ontbijten. Het ontbijt bestond uit fruit en warme chapatti's.
Voor de eerste keer had ik een banaan omdat de professor mij had wijsgemaakt dat dat beter zou zijn tegen de reizigersdiarree.
Vervolgens liepen we naar een andere ruimte dat een beetje weg had van een perszaal. We moesten daar wachten op de vertegenwoordigers van Gurudwara. Ondertussen kreeg de professor een heuse interview. Blijkbaar was het toch ook bijzonder voor de sikhs zelf om buitenlanders te ontvangen.
Wie zijn de sikhs? Wel uiteindelijk zou je kunnen spreken over een volk. Vaak zijn ze groter dan normale Indiërs en dragen ze een meestal een baard en een tulband.
In het verleden werden ze onterecht verward met salafistische moslims. Na de aanslagen van 11 september 2001 kregen heel wat mensen dus ook schrik van deze bevolkingsgroep. Het ironische is dat er in geen enkele religie wereldvrede zo hoog in het vaandel wordt gedragen.
Het sikhisme is een vrij jonge religie. Ontstaan in de vroege 16de eeuw door Nanak. Een man die zich in zijn tijd ging bezighouden met religie. Hij zag enkele fouten met de uitwerking van de bestaande godsdiensten islam en het hindoeïsme.
In zijn tijd waren de sultans van Delhi aan de macht die moslim waren en hun best deden om de islam te verspreiden doorheen heel het Indisch subcontinent.
Al snel werd er het dhimma stelsel toegepast. Zij die moslim waren kregen sociale hogere posities dan andersgelovigen. Die andersgelovigen waren hindoes of christenen. Voor andere religies was er geen plaats. Het boeddhisme was toen al lang niet meer aanwezig in India met uitzondering op paar plekken in het noorden aan de voet van de Himalaya of in het uiterste zuiden. De meeste boeddhisten waren al verjaagd door de hindoes, eeuwen daarvoor.
Wel had je heel wat andere mysterieuze bewegingen zoals de bhakti yoga. Groeperingen die zich bezig hielden met tantra wat letterlijk "bevrijding" wil zeggen. Deze groeperingen gingen zich afzonderen en zochten naar meer spirituele manieren om dichter bij het goddelijke te komen. Zowel de klassieke hindoe als de moslim moest eigenlijk niets weten van deze nieuwe beweging.
Ook binnen de islam was er op dat moment geen eenheid.
In Egypte waren lange tijd de Fatimiden aan de macht geweest die Sjiitisch waren en dus een ander standpunt innamen over de opvolging van profeet Mohammed dan de Soennieten die op dat de meerderheid waren in heel het midden-oosten. De opvolgers hoorden zijn familieleden te zijn, aldus de sjiieten. Omtrent opvolging spraken de soennieten altijd over de zogenaamde rechtgeleide kaliefen. De metgezellen van de profeet die voortreffelijk waren en dus het recht hadden om het leiderschap te krijgen na de dood van Mohammed.
Voor westerse atheïsten, het grosso modo van de huidige Vlamingen zonder een allochtone etnische achtergrond, is het moeilijk te begrijpen waarom deze discussie tot oorlogen kon leiden.
Daarvoor is het belangrijk om te beseffen dat Sjiieten de familie van Mohammed zelf zien als manifestaties van het goddelijke. De schoonzoon van Mohammed, Ali, is voor sjiieten een soort van perfectie. Het voorbeeld van hoe een rechtschapen mens zou moeten zijn. Voor sjiieten is Ali zijn aanwezigheid nooit ver weg. Soms lijkt hij wel dezelfde gedaante te krijgen als de Heilige Geest bij christenen. Ook de dochter van Mohammed, Fatima Zahra en de kleinzonen van de profeet, Hassan en Hoessein krijgen een bijzonder statuut.
Er eerste dus in de tijd van Nanak een grote verdeeldheid tussen de moslims en dit werd groter door de stichting van een Sjiitische koninkrijk in het jaar 1502 door Ismail I. Het startschot van de nieuwe Iraanse dynastie van Safawiden die er zou voor zorgen dat de dag van vandaag Iran een Sjiitisch land is.
Voor de sultans van Delhi een lastige nieuwe ketterse vijand aangezien zij zelf soennitisch waren en zich lieten leiden door de Oelammah. De religieuze rechtsgeleerden die streefden naar een othrodoxe soennietische islam.
Het werd al helemaal ingewikkeld door de groeiende populariteit van Soefi heiligen in heel het midden-oosten. Wijze moslim filosofen die door middel van ascese en verwerping van materialisme probeerden dichter bij God te komen. "We zijn zo dicht als Zijn halsslagader". Een letterlijke vers uit de koran die wordt gelinkt met deze beweging.
De Soefi's werden populair bij het gewone volk als bij sommige vorsten. Ook Nanak haalde hier zijn wijsheid uit.
Je kan dus eenvoudig zeggen dat de Yoga Bahkti beweging als het soefisme de grote inspiratiebronnen waren voor het sikhisme.
Na zijn bedevaart naar Mekka wist Nanak wat hij moest doen. Predikeen en in gesprek treden met jongelingen over het geloof. AL snel werd hij zelf een zeer populair figuur waar mensen graag voor wilden reizen om in de leer te gaan bij deze nieuwe guru.
En zonder dat hij het zelf goed door had, werd hij de stichter van een nieuwe religie: het sikhisme. Een godsdienst, want ze geloven in één god, dat voornamelijk aanhangers zou kennen in de Punjab, het noorden van India.
Helaas was niet iedereen blij met de komst van de sikhs en in de periode van de Moghul keizers werden zij zelf vervolgd.
Hierdoor kwam het idee om aan een uniform te werken. Sikhs mochten hun religie niet wegsteken. Zij moesten dit met liefde en trots tonen aan de buitenwereld. Zij moesten ook op elk moment kunnen handelen indien ze onrechtvaardigheid zouden zien.
Vandaar dat sikhs op een bepaalde leeftijd hun haar niet knippen. Ook laten ze hun baard staan. Het haar wikkelen ze in een soort van heilige kam en daarover dragen ze een tulband. Deze is zeker verplicht in religieuze tempels. Vervolgens dragen ze een bijzondere onderbroek. Ook deel van hun uniform en het enige deel wat een gewone buitenstaander niet ziet. Dan ook de armband of Kara die wel opvalt. Last but not leas, de Kirpan! het kromzwaardje dat meestal nog verborgen is in de tulband. Bij elk moment van onrechtvaardigheid, moeten sikhs zich kunnen verdedigen. Je kan je dus voorstellen hoe vreemd dit volk wordt bekeken in Europa.
Sikhs hebben helaas altijd moeten vechten voor hun eigen voortbestaan.
Zo moesten ze in 19de eeuw twee keer slag leveren tegen de Britse Oost-Indische compagnie voor een eigen stuk grondgebied.
Vandaag is vooral de heilige stad Amritsar bekend als het centrum van de sikhs. Toch komen ze ook elders voor zoals Groot-Brittanië zelf waar een grote community van sikhs leven. Omdat ze groot zijn en meestal militaire vaardigheden hebben, waren ze de geliefkoosde lijfwachten. Zo had de Britse koningin Victoria haar eigen sikh lijfwachten.
Ook in België kun je sikhs tegenkomen! Meer bepaald in het Limburgse Beringen zijn ze actief in de landbouw. Op sommige vlakken doet de Limburgse heide hun een beetje denken aan het landschap van de Punjab.
In de stad Gent zag ik op de Kortijksepoortstraat ook een Gurdwara van de sikhs en veel nachtwinkels in Leuven worden door Sikhs opengehouden. Op de Naamsestraat heb je een trotse afhaal Indiër die zijn klanten er graag op wil wijzen hoeveel sikhs tijdens WOI in de loopgraven hebben gevochten. Veel Indiërs dachten zo hun onafhankelijkheid van Groot-Brittanië te krijgen. Helaas zouden ze nog tot 1948 moeten wachten..
Goed, genoeg geschiedenisles. ondertussen zul je wel door hebben dat dit geen gewone blog is. Als je dan toch de moeite wilt doen om dit te lezen, laat ik voor jou geen kans onbenut om je te scholen in de geschiedenis van dit fantastisch subcontinent.
Er valt uiteraard ook gewoon zoveel te vertellen.. Er zijn verschillende India's.
Die hele voormiddag hebben dus moeten wachten op de vertegenwoordiger van de Gurudwara Bangla Sahib. We waren allemaal een beetje ongeduldiger aan worden. Ook de professor die dat met moeite onder stoelen en banken kon steken.
HIj had immers nog een hele planning voor de boeg. Er viel zoveel te zien in Delhi.
Uiteindelijk zagen Ella en ik genoodzaakt om de tijd te dooien met het bedenken van activiteiten. Een foto wedstrijd doorheen de reis? Sociale opdrachten doorheen een stadswandeling? En hoe zit het met de bijzondere act die wij als groep zouden moeten doen in het dansschooltje van Varanasi waar wij als gast zouden verblijven?
Na een goeie portie brainstormen, begon ik zelf ongeduldig te worden. Ik wilde immers de stad zien het was al middag! Ook begon ik een klein beetje honger te krijgen en zag ik op tegen het eten van nog een banaan (ik lust dus echt geen bananen..).
Uiteindelijk kwamen twee mannen in het persconferentie zaaltje. Ze droegen alle twee tulbanden dus we gingen er van uit dat zij de twee sikh vertegenwoordigers waren.
Ze verwelkomde ons in hun Gurdwara en zeiden dat we zeker enkele vragen mochten stellen over de sikhs. Ook kregen we allemaal een mooie safrannen sjaaltje. De eerste souvenir uit India!
De twee heren legden kort uit hoe de werking verliep van de gurdwara. Elke dag werden hier 2000 gratis maaltijden gemaakt voor mensen.
De bezoekers konden dan plaats nemen in de Langar. De grote eetruimte waar iedereen in kleermakerszit kon plaats nemen. De bedoeling is om nogmaals de gelijkheid tussen mensen aan te tonen. Niemand zit op een troon. Geen elite tafel voor de nomenklura. Koning en boer zijn gelijk.
We kregen vervolgens een rondleiding van heel het tempelcomplex. Nog altijd op de blote voet! En ook al was het inmiddels middag, de marmeren vloer voelde nog steeds koud aan. Gelukkige hadden de sikhs ook tapijten en matten voorzien bij de ingangen.
Eerst bezochten we de tempel zelf. Ook weer een prachtige plek. Een goud plafond met in het midden een soort van gouden baldakijn achtige constructie. Daar bevond zich het meest heilige, namelijk het boek van de sikhs.
Na Nanak waren er nog negen guru's of opvolgers. Na de negende opvolger werd er besloten geen nieuwe leider meer aan te duiden. Het Heilige boek was vervolgens de levende guru. Daarom dat het heilige boek bij de sikhs het statuut krijgt van een levend organisme. Het boek dat we konden zien liggen in de tempel is niet het echte levende boek van de Sikhs. Die zouden we pas in Amritsar zien.
Toch is het bijzonder hoe groot de devotie is van de sikhs omtrent dit boek.
Na het bezoek van de tempel liepen we langs de sarnovar of de nectarvijver. Elk sikh tempelcomplex in India heeft zo'n vijver. Water is een archetype binnen elke religie van levensbron. Denk maar aan de verschillende Bijbelteksten die verwijzen naar water als bron van het leven.
Ook voor de Sikhs stond een plons in dit water symbool voor het reinigen van de geest. Een maf beeld als je sikhs met hun tulband ziet baden in dit water.
Als laatste namen we een kijkje in de Langar en trokken we op het plein van de tempel een groepsfoto. Een beetje maf hoe we met een tamelijk groot groepje daar stonden. Vervolgens was het etenstijd.
We keerden terug naar het kleine eetzaaltje dat speciaal voor ons bedoeld was. Ook leerden enkele sikh jongeren ons hoe wij van onze amateuristische bandana's toch mooie tulbanden konden maken. Voila! We waren klaar om eindelijk Delhi te verkennen!
Helaas moesten we nog even wachten op de bus die ons zou brengen. Even tijd om de juiste kleding aan te trekken. De temperatuur zou toch een klein beetje dalen ook al is het winterklimaat in India vergelijkbaar met het lenteklimaat in België.
Toen was het moment daar om eindelijk de bus in te stappen. Richting Delhi! Ik was gefascineerd en enorm benieuwd. Ik had stiekem mijn oortjes en gsm mee om de soundtrack te beluisteren van Slumdog Millionaire. Ik wilde er toch een bijzondere ervaring van maken. Voor het eerst India echt zien buiten de Gurdewara. En we hadden nu wel lang genoeg gewacht!
Het eerste wat wij zagen waren de massa's mensen. Veel mensen op straat. Hier en daar wat Riksja's die hun weg banen tussen de auto's en vrachtwagens maar voornamelijk mensen. Als je naar ze keek, begon het je meer en meer te dagen dat die mensen in hun thuis waren. Op de harde grond hadden ze een kleine nederzetting gemaakt. Het waren daklozen die naar ons vreemde westerlingen keken. Eentje glimlachte zelfs vriendelijk.
Het eerste wat wij hoorden, waren de claxons. Elk bewegend projectiel op de baan maakte lawaai om zo het signaal te geven: Hey ik ben hier, pas op!
Geen getoeter uit frustraties maar puur uit noodzakelijkheid. Verkeersregels waren hier al lang vergeten. In een herinnering uit de lang vervlogen koloniale tijd.
Toch waren de bedelaars het meest fascinerend. Ze leken fatalistisch ingesteld te zijn. Zij waren arm en dat hoorde zo te zijn. In het vorige leven, heb je je misdragen en nu moet je maar de gevolgen ervan zien.
Het was misschien de eerste shock. Er zouden er nog veel komen.
Uiteindelijk stapten we uit om naar de eerste site te gaan. Een Soefi heiligdom. Het educatief programma van de professor bestond erin om ons in aanraking te laten komen met de bijzondere vorm van islam die toch zeer prominent aanwezig is in India.
Zoals eerder vermeld, is India ook een islamitisch land. Sterker nog, het is het derde grootste moslimland ter wereld. Enkel Indonesië en Pakistan doen het nog beter.
De meeste moslims zijn overwegend soennitisch. Ze geloven dus naast de Heilige Koran ook in de Soenna. Dit wil letterlijk zeggen "de juiste houding". Soennitische moslims hechten een bijzondere waarde aan extra tekstbronnen naast de Koran die hen erop wijzen hoe ze zouden moeten leven. Zoals de profeet ooit heeft geleefd. Om dit praktisch heel goed te doen, volgen zij dus de hadith. Teksten over waarden en normen die de profeet ooit heeft medegedeeld. Hiernaast zijn ook de levensverhalen van Mohammed belangrijk. Dit zijn de Sira's. Vaak zijn dit korte verhalen over het leven van Mohammed.
Voor sommige Soennitische moslims was de levenswijsheid der hadith en Sira nog niet genoeg.
Allah had immers de wereld geschapen. Er zou dus ook genoeg levenswijsheid in idee wereld zelf te vinden zijn. Daarom gingen, vanaf de 7de eeuw al, een hoop volgelingen van Mohammed reizen naar afgelegen plekken. Naar de grenzen van het pas veroverde Islamitische rijk.
In die zoektocht naar goddelijke levenswijsheid werd niets geschuwd. Soms ook geen hallucinerende middelen. Daarom kwamen deze avonturiers bij hun medemoslim snel als rare kwasten over.
Ze droegen vaak ook oude wollen kleren. Suffuz. Ze werden daarom snel Soefi's genoemd.
Misschien is het woord Soefisme ook wel afgeleid van het Griekse Sophia dat wijsheid wil zeggen.
In ieder geval werden deze soefi's ook populair. Tegenwoordig kan men in de Balkan en in Oost-Europa nog kleine graven tegenkomen van Soefi heiligen. Toch is het een bijzondere vorm van islam.
De islam van de Indische sultans en de Moghul keizers erna, was een islam van soefisme. De Moghul keizer, Akbar bouwde zelfs een heuse stad voor een soefi heilige.
Toch waren niet alle islamitische leiders gek van deze soefi's. De Oelamma of het college van geestelijken zagen het soefisme als iets verwerpelijks. Het zou zich niet houden aan de regels van het geloof of de Sharia.
Toch is het moeilijk om uit te leggen wat soefisme precies is. Als je het zou uitleggen met een "meer mystieke" beweging binnen de Islam doe je eigenlijk afbreuk aan Islam zelf, aangezien deze godsdienst zelf vrij mystiek beleeft kan worden. Daarvoor hoef je niet een uitgesproken soefi te zijn.
Het best kan je stellen dat soefi's de aanwezigheid van God nog verder gaan zoeken dan enkel de islam van de Koran, Hadith, Sira's en de Sharia. Ze gaan verder dan de Koranschool of de uitspraken van de Iman. Verder dan de leer van rechtsscholen of vertegenwoordiging van de Oelamma of college der geestelijken.
Vandaar dat iemand die op voortreffelijke wijze de aanwezigheid van God had ervaren en dat kon bijbrengen bij zijn leerlingen, snel werd beschouwd als het ideale voorbeeld van een moslim. Zoals het katholieke geloof zijn pandemonium van heiligen kent, zo kent het soefisme ook zijn soefi heiligen. Mensen die God hadden ervaren. Deze personen kregen hun eigen Daragh of mausoleums die dan weer bedevaartoorden werden voor veel moslims.
In Old Delhi kan je dus de Dargah of mausoleum van Nizamuddin bezoeken.
Om daar te geraken moesten wij eerst doorheen nauwe straatjes. Voor het eerst zagen we de straatkinderen naar ons toe gerent. Het was oorlog tussen de vele straatbendes. Wie kon als eerste geld of iets anders krijgen van de toeristen? In deze tekst spreek ik over kinderen maar dit waren al lang geen kinderen meer.
De onvoorstelbaar brute vorm van armoede had van personen hun kinderjaren afgenomen. Zij waren nu gereduceerd tot subjecten of organismen met één enkel doel. Overleven.
Voor de meeste van ons was dit het eerste shock moment.
Gelukkig waren enkele Indiërs van de Gurdwara met ons mee gekomen. Zij maakten met ons enkele grapjes waardoor er snel een andere meer leutige sfeer kwam.
Eenmaal aangekomen bij de Dargah Nizamuddin, was het even wachten geblazen op de avondceremonie. Elke avond werd er muziek gemaakt ter ere van de soefi heilige. Ook werd er geld verzameld voor de armen.
Wij namen plaats tussen enkele mensen en bekeken het schouwspel. Een klein kleutertje liep tussen de mensen door om geld te verzamelen. Het had iets schattigs. Zowel de professor als Christaan S. deden hun uiterste best om dit bijzonder beeld vast te leggen.
De muziek die er werd gemaakt was prachtig. Het gaf ons een gevoel van collectiviteit. Het zou één van de vele momenten worden, deze reis, dat we vergaten in een ver land te zijn.
Devotie en het gezamenlijk genieten van de muziek en liturgie, gaf een gemeenschapsgevoel.
Vervolgens was het tijd om naar een ietwat rustigere avondmarkt te gaan.
Die was er op de plek Dilli Haat. Een echte toeristenattractie. Gewone Indiêrs mochten er niet komen. Het was een plek die speciaal bedoeld was voor rijke toeristen. Ik vond er persoonlijk niet veel aan. Het was de eerste keer dat we vrij mochten verkennen. Jan S. Christaan S. en ik trokken er even alleen op uit. Het puur winkelen was niet zo aan ons besteed. We hadden honger dus gingen we voornamelijk op zoek naar lekker eten. We vonden een kraampje waar we lekkere kip curry konden bestellen. Hoewel de kip lekker was, zou ze mij mijn eerste diarree op leveren.
Na het trekken van enkele leuke fotootjes keken we gezamenlijk met de hele groep naar een dansvoorstelling. Het was toch bijzonder om te zien naar de simultane bewegingen van de danseressen. Toch een bijzondere danscultuur hier in India.
Na de dansceremonie was het tijd om te vertrekken. We keerden langzaam terug naar onze bus om vervolgens weder te keren naar de Gurdewara.
Eenmaal daar aangekomen, was het tijd om te gaan slapen. Toch was er even tijd om een jungle speed te spelen. De professor daagden enkelingen uit om te kaarten. Het zou dagelijks ritueel worden deze reis.
Uiteindelijk zag iedereen er wat moe uit toen we met de hele groep weer samen waren aan de ontbijttafel rond 9 in de ochtend.
Toch was het bijzonder. Eindelijk uit Europa zijn. Wat meteen opviel waren de gezangen van de Sikhs die kwamen vanuit de tempel.
In de Gurudwara Bangla Sahib van Delhi was het nooit rustig. Overal liepen families de tempel in en uit.
Wij hadden die nacht in het klooster naast de tempel geslapen. Het zou onze slaapplek voor een paar dagen worden.
Wij mochten de eetruimte niet zomaar betreden. Daarvoor moesten dus onze schoenen uit en moesten we ook een bandana dragen (of iets dat daar op lijkt).
De marmeren vloer van het tempelcomplex was ongelofelijk koud dus was het snelle wandeltocht naar de eetzaal. Daar kregen we een korte briefing van de professor en mochten we eindelijk ontbijten. Het ontbijt bestond uit fruit en warme chapatti's.
Voor de eerste keer had ik een banaan omdat de professor mij had wijsgemaakt dat dat beter zou zijn tegen de reizigersdiarree.
Vervolgens liepen we naar een andere ruimte dat een beetje weg had van een perszaal. We moesten daar wachten op de vertegenwoordigers van Gurudwara. Ondertussen kreeg de professor een heuse interview. Blijkbaar was het toch ook bijzonder voor de sikhs zelf om buitenlanders te ontvangen.
Wie zijn de sikhs? Wel uiteindelijk zou je kunnen spreken over een volk. Vaak zijn ze groter dan normale Indiërs en dragen ze een meestal een baard en een tulband.
In het verleden werden ze onterecht verward met salafistische moslims. Na de aanslagen van 11 september 2001 kregen heel wat mensen dus ook schrik van deze bevolkingsgroep. Het ironische is dat er in geen enkele religie wereldvrede zo hoog in het vaandel wordt gedragen.
Het sikhisme is een vrij jonge religie. Ontstaan in de vroege 16de eeuw door Nanak. Een man die zich in zijn tijd ging bezighouden met religie. Hij zag enkele fouten met de uitwerking van de bestaande godsdiensten islam en het hindoeïsme.
In zijn tijd waren de sultans van Delhi aan de macht die moslim waren en hun best deden om de islam te verspreiden doorheen heel het Indisch subcontinent.
Al snel werd er het dhimma stelsel toegepast. Zij die moslim waren kregen sociale hogere posities dan andersgelovigen. Die andersgelovigen waren hindoes of christenen. Voor andere religies was er geen plaats. Het boeddhisme was toen al lang niet meer aanwezig in India met uitzondering op paar plekken in het noorden aan de voet van de Himalaya of in het uiterste zuiden. De meeste boeddhisten waren al verjaagd door de hindoes, eeuwen daarvoor.
Wel had je heel wat andere mysterieuze bewegingen zoals de bhakti yoga. Groeperingen die zich bezig hielden met tantra wat letterlijk "bevrijding" wil zeggen. Deze groeperingen gingen zich afzonderen en zochten naar meer spirituele manieren om dichter bij het goddelijke te komen. Zowel de klassieke hindoe als de moslim moest eigenlijk niets weten van deze nieuwe beweging.
Ook binnen de islam was er op dat moment geen eenheid.
In Egypte waren lange tijd de Fatimiden aan de macht geweest die Sjiitisch waren en dus een ander standpunt innamen over de opvolging van profeet Mohammed dan de Soennieten die op dat de meerderheid waren in heel het midden-oosten. De opvolgers hoorden zijn familieleden te zijn, aldus de sjiieten. Omtrent opvolging spraken de soennieten altijd over de zogenaamde rechtgeleide kaliefen. De metgezellen van de profeet die voortreffelijk waren en dus het recht hadden om het leiderschap te krijgen na de dood van Mohammed.
Voor westerse atheïsten, het grosso modo van de huidige Vlamingen zonder een allochtone etnische achtergrond, is het moeilijk te begrijpen waarom deze discussie tot oorlogen kon leiden.
Daarvoor is het belangrijk om te beseffen dat Sjiieten de familie van Mohammed zelf zien als manifestaties van het goddelijke. De schoonzoon van Mohammed, Ali, is voor sjiieten een soort van perfectie. Het voorbeeld van hoe een rechtschapen mens zou moeten zijn. Voor sjiieten is Ali zijn aanwezigheid nooit ver weg. Soms lijkt hij wel dezelfde gedaante te krijgen als de Heilige Geest bij christenen. Ook de dochter van Mohammed, Fatima Zahra en de kleinzonen van de profeet, Hassan en Hoessein krijgen een bijzonder statuut.
Er eerste dus in de tijd van Nanak een grote verdeeldheid tussen de moslims en dit werd groter door de stichting van een Sjiitische koninkrijk in het jaar 1502 door Ismail I. Het startschot van de nieuwe Iraanse dynastie van Safawiden die er zou voor zorgen dat de dag van vandaag Iran een Sjiitisch land is.
Voor de sultans van Delhi een lastige nieuwe ketterse vijand aangezien zij zelf soennitisch waren en zich lieten leiden door de Oelammah. De religieuze rechtsgeleerden die streefden naar een othrodoxe soennietische islam.
Het werd al helemaal ingewikkeld door de groeiende populariteit van Soefi heiligen in heel het midden-oosten. Wijze moslim filosofen die door middel van ascese en verwerping van materialisme probeerden dichter bij God te komen. "We zijn zo dicht als Zijn halsslagader". Een letterlijke vers uit de koran die wordt gelinkt met deze beweging.
De Soefi's werden populair bij het gewone volk als bij sommige vorsten. Ook Nanak haalde hier zijn wijsheid uit.
Je kan dus eenvoudig zeggen dat de Yoga Bahkti beweging als het soefisme de grote inspiratiebronnen waren voor het sikhisme.
Na zijn bedevaart naar Mekka wist Nanak wat hij moest doen. Predikeen en in gesprek treden met jongelingen over het geloof. AL snel werd hij zelf een zeer populair figuur waar mensen graag voor wilden reizen om in de leer te gaan bij deze nieuwe guru.
En zonder dat hij het zelf goed door had, werd hij de stichter van een nieuwe religie: het sikhisme. Een godsdienst, want ze geloven in één god, dat voornamelijk aanhangers zou kennen in de Punjab, het noorden van India.
Helaas was niet iedereen blij met de komst van de sikhs en in de periode van de Moghul keizers werden zij zelf vervolgd.
Hierdoor kwam het idee om aan een uniform te werken. Sikhs mochten hun religie niet wegsteken. Zij moesten dit met liefde en trots tonen aan de buitenwereld. Zij moesten ook op elk moment kunnen handelen indien ze onrechtvaardigheid zouden zien.
Vandaar dat sikhs op een bepaalde leeftijd hun haar niet knippen. Ook laten ze hun baard staan. Het haar wikkelen ze in een soort van heilige kam en daarover dragen ze een tulband. Deze is zeker verplicht in religieuze tempels. Vervolgens dragen ze een bijzondere onderbroek. Ook deel van hun uniform en het enige deel wat een gewone buitenstaander niet ziet. Dan ook de armband of Kara die wel opvalt. Last but not leas, de Kirpan! het kromzwaardje dat meestal nog verborgen is in de tulband. Bij elk moment van onrechtvaardigheid, moeten sikhs zich kunnen verdedigen. Je kan je dus voorstellen hoe vreemd dit volk wordt bekeken in Europa.
Sikhs hebben helaas altijd moeten vechten voor hun eigen voortbestaan.
Zo moesten ze in 19de eeuw twee keer slag leveren tegen de Britse Oost-Indische compagnie voor een eigen stuk grondgebied.
Vandaag is vooral de heilige stad Amritsar bekend als het centrum van de sikhs. Toch komen ze ook elders voor zoals Groot-Brittanië zelf waar een grote community van sikhs leven. Omdat ze groot zijn en meestal militaire vaardigheden hebben, waren ze de geliefkoosde lijfwachten. Zo had de Britse koningin Victoria haar eigen sikh lijfwachten.
Ook in België kun je sikhs tegenkomen! Meer bepaald in het Limburgse Beringen zijn ze actief in de landbouw. Op sommige vlakken doet de Limburgse heide hun een beetje denken aan het landschap van de Punjab.
In de stad Gent zag ik op de Kortijksepoortstraat ook een Gurdwara van de sikhs en veel nachtwinkels in Leuven worden door Sikhs opengehouden. Op de Naamsestraat heb je een trotse afhaal Indiër die zijn klanten er graag op wil wijzen hoeveel sikhs tijdens WOI in de loopgraven hebben gevochten. Veel Indiërs dachten zo hun onafhankelijkheid van Groot-Brittanië te krijgen. Helaas zouden ze nog tot 1948 moeten wachten..
Goed, genoeg geschiedenisles. ondertussen zul je wel door hebben dat dit geen gewone blog is. Als je dan toch de moeite wilt doen om dit te lezen, laat ik voor jou geen kans onbenut om je te scholen in de geschiedenis van dit fantastisch subcontinent.
Er valt uiteraard ook gewoon zoveel te vertellen.. Er zijn verschillende India's.
Die hele voormiddag hebben dus moeten wachten op de vertegenwoordiger van de Gurudwara Bangla Sahib. We waren allemaal een beetje ongeduldiger aan worden. Ook de professor die dat met moeite onder stoelen en banken kon steken.
HIj had immers nog een hele planning voor de boeg. Er viel zoveel te zien in Delhi.
Uiteindelijk zagen Ella en ik genoodzaakt om de tijd te dooien met het bedenken van activiteiten. Een foto wedstrijd doorheen de reis? Sociale opdrachten doorheen een stadswandeling? En hoe zit het met de bijzondere act die wij als groep zouden moeten doen in het dansschooltje van Varanasi waar wij als gast zouden verblijven?
Na een goeie portie brainstormen, begon ik zelf ongeduldig te worden. Ik wilde immers de stad zien het was al middag! Ook begon ik een klein beetje honger te krijgen en zag ik op tegen het eten van nog een banaan (ik lust dus echt geen bananen..).
Uiteindelijk kwamen twee mannen in het persconferentie zaaltje. Ze droegen alle twee tulbanden dus we gingen er van uit dat zij de twee sikh vertegenwoordigers waren.
Ze verwelkomde ons in hun Gurdwara en zeiden dat we zeker enkele vragen mochten stellen over de sikhs. Ook kregen we allemaal een mooie safrannen sjaaltje. De eerste souvenir uit India!
De twee heren legden kort uit hoe de werking verliep van de gurdwara. Elke dag werden hier 2000 gratis maaltijden gemaakt voor mensen.
De bezoekers konden dan plaats nemen in de Langar. De grote eetruimte waar iedereen in kleermakerszit kon plaats nemen. De bedoeling is om nogmaals de gelijkheid tussen mensen aan te tonen. Niemand zit op een troon. Geen elite tafel voor de nomenklura. Koning en boer zijn gelijk.
We kregen vervolgens een rondleiding van heel het tempelcomplex. Nog altijd op de blote voet! En ook al was het inmiddels middag, de marmeren vloer voelde nog steeds koud aan. Gelukkige hadden de sikhs ook tapijten en matten voorzien bij de ingangen.
Eerst bezochten we de tempel zelf. Ook weer een prachtige plek. Een goud plafond met in het midden een soort van gouden baldakijn achtige constructie. Daar bevond zich het meest heilige, namelijk het boek van de sikhs.
Na Nanak waren er nog negen guru's of opvolgers. Na de negende opvolger werd er besloten geen nieuwe leider meer aan te duiden. Het Heilige boek was vervolgens de levende guru. Daarom dat het heilige boek bij de sikhs het statuut krijgt van een levend organisme. Het boek dat we konden zien liggen in de tempel is niet het echte levende boek van de Sikhs. Die zouden we pas in Amritsar zien.
Toch is het bijzonder hoe groot de devotie is van de sikhs omtrent dit boek.
Na het bezoek van de tempel liepen we langs de sarnovar of de nectarvijver. Elk sikh tempelcomplex in India heeft zo'n vijver. Water is een archetype binnen elke religie van levensbron. Denk maar aan de verschillende Bijbelteksten die verwijzen naar water als bron van het leven.
Ook voor de Sikhs stond een plons in dit water symbool voor het reinigen van de geest. Een maf beeld als je sikhs met hun tulband ziet baden in dit water.
Als laatste namen we een kijkje in de Langar en trokken we op het plein van de tempel een groepsfoto. Een beetje maf hoe we met een tamelijk groot groepje daar stonden. Vervolgens was het etenstijd.
We keerden terug naar het kleine eetzaaltje dat speciaal voor ons bedoeld was. Ook leerden enkele sikh jongeren ons hoe wij van onze amateuristische bandana's toch mooie tulbanden konden maken. Voila! We waren klaar om eindelijk Delhi te verkennen!
Helaas moesten we nog even wachten op de bus die ons zou brengen. Even tijd om de juiste kleding aan te trekken. De temperatuur zou toch een klein beetje dalen ook al is het winterklimaat in India vergelijkbaar met het lenteklimaat in België.
Toen was het moment daar om eindelijk de bus in te stappen. Richting Delhi! Ik was gefascineerd en enorm benieuwd. Ik had stiekem mijn oortjes en gsm mee om de soundtrack te beluisteren van Slumdog Millionaire. Ik wilde er toch een bijzondere ervaring van maken. Voor het eerst India echt zien buiten de Gurdewara. En we hadden nu wel lang genoeg gewacht!
Het eerste wat wij zagen waren de massa's mensen. Veel mensen op straat. Hier en daar wat Riksja's die hun weg banen tussen de auto's en vrachtwagens maar voornamelijk mensen. Als je naar ze keek, begon het je meer en meer te dagen dat die mensen in hun thuis waren. Op de harde grond hadden ze een kleine nederzetting gemaakt. Het waren daklozen die naar ons vreemde westerlingen keken. Eentje glimlachte zelfs vriendelijk.
Het eerste wat wij hoorden, waren de claxons. Elk bewegend projectiel op de baan maakte lawaai om zo het signaal te geven: Hey ik ben hier, pas op!
Geen getoeter uit frustraties maar puur uit noodzakelijkheid. Verkeersregels waren hier al lang vergeten. In een herinnering uit de lang vervlogen koloniale tijd.
Toch waren de bedelaars het meest fascinerend. Ze leken fatalistisch ingesteld te zijn. Zij waren arm en dat hoorde zo te zijn. In het vorige leven, heb je je misdragen en nu moet je maar de gevolgen ervan zien.
Het was misschien de eerste shock. Er zouden er nog veel komen.
Uiteindelijk stapten we uit om naar de eerste site te gaan. Een Soefi heiligdom. Het educatief programma van de professor bestond erin om ons in aanraking te laten komen met de bijzondere vorm van islam die toch zeer prominent aanwezig is in India.
Zoals eerder vermeld, is India ook een islamitisch land. Sterker nog, het is het derde grootste moslimland ter wereld. Enkel Indonesië en Pakistan doen het nog beter.
De meeste moslims zijn overwegend soennitisch. Ze geloven dus naast de Heilige Koran ook in de Soenna. Dit wil letterlijk zeggen "de juiste houding". Soennitische moslims hechten een bijzondere waarde aan extra tekstbronnen naast de Koran die hen erop wijzen hoe ze zouden moeten leven. Zoals de profeet ooit heeft geleefd. Om dit praktisch heel goed te doen, volgen zij dus de hadith. Teksten over waarden en normen die de profeet ooit heeft medegedeeld. Hiernaast zijn ook de levensverhalen van Mohammed belangrijk. Dit zijn de Sira's. Vaak zijn dit korte verhalen over het leven van Mohammed.
Voor sommige Soennitische moslims was de levenswijsheid der hadith en Sira nog niet genoeg.
Allah had immers de wereld geschapen. Er zou dus ook genoeg levenswijsheid in idee wereld zelf te vinden zijn. Daarom gingen, vanaf de 7de eeuw al, een hoop volgelingen van Mohammed reizen naar afgelegen plekken. Naar de grenzen van het pas veroverde Islamitische rijk.
In die zoektocht naar goddelijke levenswijsheid werd niets geschuwd. Soms ook geen hallucinerende middelen. Daarom kwamen deze avonturiers bij hun medemoslim snel als rare kwasten over.
Ze droegen vaak ook oude wollen kleren. Suffuz. Ze werden daarom snel Soefi's genoemd.
Misschien is het woord Soefisme ook wel afgeleid van het Griekse Sophia dat wijsheid wil zeggen.
In ieder geval werden deze soefi's ook populair. Tegenwoordig kan men in de Balkan en in Oost-Europa nog kleine graven tegenkomen van Soefi heiligen. Toch is het een bijzondere vorm van islam.
De islam van de Indische sultans en de Moghul keizers erna, was een islam van soefisme. De Moghul keizer, Akbar bouwde zelfs een heuse stad voor een soefi heilige.
Toch waren niet alle islamitische leiders gek van deze soefi's. De Oelamma of het college van geestelijken zagen het soefisme als iets verwerpelijks. Het zou zich niet houden aan de regels van het geloof of de Sharia.
Toch is het moeilijk om uit te leggen wat soefisme precies is. Als je het zou uitleggen met een "meer mystieke" beweging binnen de Islam doe je eigenlijk afbreuk aan Islam zelf, aangezien deze godsdienst zelf vrij mystiek beleeft kan worden. Daarvoor hoef je niet een uitgesproken soefi te zijn.
Het best kan je stellen dat soefi's de aanwezigheid van God nog verder gaan zoeken dan enkel de islam van de Koran, Hadith, Sira's en de Sharia. Ze gaan verder dan de Koranschool of de uitspraken van de Iman. Verder dan de leer van rechtsscholen of vertegenwoordiging van de Oelamma of college der geestelijken.
Vandaar dat iemand die op voortreffelijke wijze de aanwezigheid van God had ervaren en dat kon bijbrengen bij zijn leerlingen, snel werd beschouwd als het ideale voorbeeld van een moslim. Zoals het katholieke geloof zijn pandemonium van heiligen kent, zo kent het soefisme ook zijn soefi heiligen. Mensen die God hadden ervaren. Deze personen kregen hun eigen Daragh of mausoleums die dan weer bedevaartoorden werden voor veel moslims.
In Old Delhi kan je dus de Dargah of mausoleum van Nizamuddin bezoeken.
Om daar te geraken moesten wij eerst doorheen nauwe straatjes. Voor het eerst zagen we de straatkinderen naar ons toe gerent. Het was oorlog tussen de vele straatbendes. Wie kon als eerste geld of iets anders krijgen van de toeristen? In deze tekst spreek ik over kinderen maar dit waren al lang geen kinderen meer.
De onvoorstelbaar brute vorm van armoede had van personen hun kinderjaren afgenomen. Zij waren nu gereduceerd tot subjecten of organismen met één enkel doel. Overleven.
Voor de meeste van ons was dit het eerste shock moment.
Gelukkig waren enkele Indiërs van de Gurdwara met ons mee gekomen. Zij maakten met ons enkele grapjes waardoor er snel een andere meer leutige sfeer kwam.
Eenmaal aangekomen bij de Dargah Nizamuddin, was het even wachten geblazen op de avondceremonie. Elke avond werd er muziek gemaakt ter ere van de soefi heilige. Ook werd er geld verzameld voor de armen.
Wij namen plaats tussen enkele mensen en bekeken het schouwspel. Een klein kleutertje liep tussen de mensen door om geld te verzamelen. Het had iets schattigs. Zowel de professor als Christaan S. deden hun uiterste best om dit bijzonder beeld vast te leggen.
De muziek die er werd gemaakt was prachtig. Het gaf ons een gevoel van collectiviteit. Het zou één van de vele momenten worden, deze reis, dat we vergaten in een ver land te zijn.
Devotie en het gezamenlijk genieten van de muziek en liturgie, gaf een gemeenschapsgevoel.
Vervolgens was het tijd om naar een ietwat rustigere avondmarkt te gaan.
Die was er op de plek Dilli Haat. Een echte toeristenattractie. Gewone Indiêrs mochten er niet komen. Het was een plek die speciaal bedoeld was voor rijke toeristen. Ik vond er persoonlijk niet veel aan. Het was de eerste keer dat we vrij mochten verkennen. Jan S. Christaan S. en ik trokken er even alleen op uit. Het puur winkelen was niet zo aan ons besteed. We hadden honger dus gingen we voornamelijk op zoek naar lekker eten. We vonden een kraampje waar we lekkere kip curry konden bestellen. Hoewel de kip lekker was, zou ze mij mijn eerste diarree op leveren.
Na het trekken van enkele leuke fotootjes keken we gezamenlijk met de hele groep naar een dansvoorstelling. Het was toch bijzonder om te zien naar de simultane bewegingen van de danseressen. Toch een bijzondere danscultuur hier in India.
Na de dansceremonie was het tijd om te vertrekken. We keerden langzaam terug naar onze bus om vervolgens weder te keren naar de Gurdewara.
Eenmaal daar aangekomen, was het tijd om te gaan slapen. Toch was er even tijd om een jungle speed te spelen. De professor daagden enkelingen uit om te kaarten. Het zou dagelijks ritueel worden deze reis.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley